ایزو ۲۵۹۶۴؛ تحلیل استاندارد با تمرکز بر کتابخانه‌ها و آرشیوهای دیجیتال ایران

ایزو ۲۵۹۶۴ (ISO 25964) استاندارد بین‌المللی مدیریت و تبادل واژگان کنترل‌شده در محیط‌های اطلاعاتی و کتابخانه‌ای است. این استاندارد شامل دستورالعمل‌هایی برای ایجاد، مدیریت و تبادل اصطلاحات و واژگان در کتابخانه‌ها و آرشیوهای دیجیتال می‌باشد. تمرکز بر بازار ایران، فرصت مناسبی است تا سازمان‌ها و کتابخانه‌ها بتوانند با رعایت استاندارد، دسترسی به اطلاعات را بهبود دهند و فرآیندهای مدیریت داده و منابع دیجیتال را بهینه کنند.

ایزو ۲۵۹۶۴ چیست؟

ISO 25964 چارچوبی برای طراحی و مدیریت واژگان کنترل‌شده و اصطلاح‌نامه‌های تخصصی در سیستم‌های اطلاعاتی ارائه می‌دهد. این استاندارد شامل دو بخش اصلی است: بخش اول مربوط به واژگان و اصطلاحات عمومی و بخش دوم به تبادل اطلاعات بین سیستم‌ها اختصاص دارد. هدف اصلی آن افزایش دقت، هماهنگی و قابلیت جستجو در کتابخانه‌ها و آرشیوهای دیجیتال است.

کاربرد ایزو ۲۵۹۶۴ در کتابخانه‌ها و آرشیوهای دیجیتال ایران

کتابخانه‌ها و آرشیوهای دیجیتال در ایران با پیاده‌سازی ISO 25964 می‌توانند اطلاعات خود را به شکل دقیق‌تر و ساختاریافته مدیریت کنند. کاربردهای این استاندارد شامل:

• ایجاد و مدیریت واژگان کنترل‌شده و اصطلاح‌نامه‌های تخصصی برای منابع دیجیتال.
• تسهیل جستجو و بازیابی اطلاعات برای کاربران و پژوهشگران.
• امکان تبادل داده‌های واژگان بین کتابخانه‌ها و سیستم‌های مختلف.
• افزایش دقت و کاهش خطا در فرایندهای دسته‌بندی و فهرست‌بندی منابع.

مزایای پیاده‌سازی و اخذ گواهی ایزو ۲۵۹۶۴

پیاده‌سازی ISO 25964 مزایای متعددی برای کتابخانه‌ها و آرشیوهای دیجیتال ایران دارد:

• افزایش دقت و صحت اطلاعات منابع دیجیتال.
• تسهیل همکاری و تبادل اطلاعات بین سازمان‌ها و کتابخانه‌ها.
• بهبود تجربه کاربری پژوهشگران و مراجعین با جستجوی دقیق‌تر و سریع‌تر.
• ایجاد مزیت رقابتی و اعتبار علمی برای کتابخانه‌ها و آرشیوهای دیجیتال.

مراحل پیاده‌سازی و صدور گواهی ایزو ۲۵۹۶۴

1. شناسایی واژگان و اصطلاحات کلیدی مورد استفاده در کتابخانه یا آرشیو دیجیتال.
2. تدوین سیاست‌ها و فرآیندهای مدیریت واژگان مطابق با ISO 25964.
3. آموزش تیم‌های اطلاعاتی و دیجیتال در خصوص استاندارد و روش‌های اجرایی.
4. اجرای فرآیندهای مدیریت واژگان، پایش کیفیت و بهبود مستمر آن‌ها.
5. انجام ممیزی داخلی و خارجی و دریافت گواهی معتبر بین‌المللی.

جمع‌بندی

ایزو ۲۵۹۶۴ استانداردی حیاتی برای مدیریت واژگان و اصطلاح‌نامه‌ها در کتابخانه‌ها و آرشیوهای دیجیتال است. پیاده‌سازی این استاندارد باعث افزایش دقت، بهبود دسترسی به اطلاعات و کاهش خطاهای دسته‌بندی می‌شود. دریافت گواهی ISO 25964 اعتبار سازمان‌ها را در سطح ملی و بین‌المللی تقویت کرده و امکان بهره‌برداری مؤثر از منابع دیجیتال و داده‌ها را فراهم می‌کند، که نتیجه آن افزایش کیفیت خدمات اطلاعاتی و پژوهشی خواهد بود.