اصول هشت‌گانه مدیریت کیفیت در ایزو ۹۰۰۱

در نسخه‌های اولیه ایزو ۹۰۰۱، مدیریت کیفیت بر ۸ اصل اساسی بنا شده بود. اما در نسخه ISO 9001:2015، این اصول به ۷ اصل کاهش یافتند. با این حال، اصول اولیه همچنان پایه و اساس مدیریت کیفیت

در بسیاری از سازمان‌ها محسوب می‌شوند.

۱. تمرکز بر مشتری (Customer Focus)

✔ سازمان‌ها باید نیازها و انتظارات مشتریان را در اولویت قرار دهند.
✔ افزایش رضایت مشتری از طریق ارائه محصولات و خدمات باکیفیت.

۲. رهبری (Leadership)

✔ رهبران باید یک چشم‌انداز روشن برای سازمان ایجاد کنند.
✔ ایجاد فرهنگ کیفیت و تشویق کارکنان به تعهد به کیفیت.

۳. مشارکت کارکنان (Involvement of People)

✔ تمامی کارکنان باید در بهبود سیستم مدیریت کیفیت نقش داشته باشند.
✔ افزایش انگیزه، دانش و مهارت کارکنان در راستای اهداف سازمان.

۴. رویکرد فرآیندی (Process Approach)

✔ سازمان‌ها باید فعالیت‌های خود را به‌عنوان مجموعه‌ای از فرآیندهای مرتبط مدیریت کنند.
✔ شناسایی، کنترل و بهبود مستمر فرآیندها برای دستیابی به نتایج بهتر.

۵. مدیریت مبتنی بر سیستم (System Approach to Management)

✔ سازمان باید فرآیندهای مختلف خود را در یک سیستم یکپارچه مدیریت کند.
✔ هماهنگی بین بخش‌های مختلف برای افزایش کارایی و اثربخشی.

۶. بهبود مستمر (Continual Improvement)

✔ سازمان‌ها باید همواره به‌دنبال بهبود کیفیت محصولات، خدمات و فرآیندها باشند.
✔ استفاده از روش‌های مدیریتی مانند چرخه PDCA (طرح‌ریزی، اجرا، بررسی، اقدام).

۷. تصمیم‌گیری مبتنی بر شواهد (Factual Approach to Decision Making)

✔ تصمیمات باید بر اساس داده‌ها و تحلیل‌های دقیق اتخاذ شوند.
✔ استفاده از شاخص‌های عملکردی برای سنجش و ارزیابی موفقیت.

۸. مدیریت روابط با تأمین‌کنندگان (Mutually Beneficial Supplier Relationships)

✔ ایجاد روابط برد-برد با تأمین‌کنندگان برای افزایش کیفیت و بهره‌وری.
✔ انتخاب تأمین‌کنندگان بر اساس معیارهای مشخص و ارزیابی مستمر آن‌ها.

نتیجه‌گیری

این ۸ اصل مدیریت کیفیت به سازمان‌ها کمک می‌کند تا یک سیستم مدیریت کیفیت قوی و کارآمد داشته باشند. اگرچه در نسخه جدید ایزو ۹۰۰۱:۲۰۱۵، اصل “مدیریت مبتنی بر سیستم” حذف شده است، اما

همچنان بسیاری از سازمان‌ها از این اصول برای بهبود عملکرد خود استفاده می‌کنند.