در این مقاله به بررسی تحریم ایران از سوی مرکز ایزو و اینکه کدام مراکز اعتباردهی، ایران را تحریم کرده اند، می پردازیم.
هماهنگی اکثر جوامع بین‌المللی با ایزو
سازمان بین‌المللی استانداردسازی (The International Organization for Standardization) که با نام ایزو شناخته می‌شود، با هدف تعیین استانداردهای جهانی برای هماهنگی بیشتر میان شرکت‌ها و سازمان‌های مختلف در زمینه‌های گوناگون فعالیت می‌کند. این استانداردها شامل انواع تجاری، صنعتی، محیط زیستی، مدیریتی و … می‌شود. امروزه حدود ۱۶۳ کشور در این سازمان عضویت دارند که ایران هم جزء آن‌ها محسوب می‌شود، اما در دوره‌ای این عضویت با مشکل روبرو شده بود. در این مطلب قصد داریم تحریم ایران از سوی ایزو را بررسی کنیم و با مراکز اعتبارسنجی معتبری که ایران را تحریم کردند، آشنا شویم.
آشنایی با انجمن جهانی اعتباردهی
پیش از آن که بخواهیم به تحریم ایران از سوی ایزو بپردازیم، باید اطلاعاتی در خصوص انجمن جهانی اعتباردهی داشته باشید تا به درک بهتری در این زمینه برسید. زمانی که در خصوص صدور گواهینامه صحبت می‌کنیم، شرکت‌های صادر کننده باید دارای یک پشتوانه معتبر باشند. در واقع زمانی گواهینامه آن‌ها اعتبار دارد که توسط یک AB جهانی تایید شده باشند. کلمه AB از مخفف عبارت Accreditation Body به دست آمده و معنای آن، مرجع اعتباردهی است. در حال حاضر این مراجع به دو بخش IAF و ASCB تقسیم می‌شوند.
- مرجع اعتباردهی ASCB: این کلمه مخفف عبارت Accreditation Service For Cerifying Body بوده و به معنای سرویس اعتباردهی مراجع می‌باشد. این مرجع به شرکت‌های CB یا همان شرکت‌های اخذ گواهینامه ایزو اعتبار می‌بخشد. دفتر مرکزی این سرویس در لندن واقع شده و حدود ۳۰ هزار شرکت مختلف، تحت اعتبار آن هستند که گواهینامه‌های خود را از CBهای مربوطه دریافت کرده‌اند
- مرجع اعتباردهی IAF: این کلمه مخفف عبارت International Accreditation Forum بوده و به معنای انجمن جهانی اعتباردهی عضو می‌باشند. در ۷۱ کشور جهان، مراجعی به منظور اعتبار بخشی شرکت‌های صدور گواهینامه تاسیس شده‌اند مثل NACI در ایران، UKAS در انگلستان، Accredia در ایتالیا و … که صلاحیت شرکت‌های خصوصی را در خصوص صدور گواهینامه بررسی می‌کنند. گواهینامه‌های ایزو که از شرکت‌های مورد تایید IAF دریافت شوند، اعتبار بالایی دارند.
تحریم ایران از سوی ایزو
در سال ۱۳۹۱، زمانی که موج تحریم‌ها علیه ایران آغاز شده بود، بسیاری از شرکت‌ها و سازمان‌ها تحت فشار آمریکا مجبور شدند ایران را تحریم کنند. شاید تصور کنید که تحریم تنها به صادرات و واردات کالا محدود می‌شود، اما در واقع برخی از شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات نیز ایران را جزء لیست سیاه خود قرار دادند که سازمان جهانی استاندارد سازی ایزو یکی از این شرکت‌ها بود.
در همین راستا، برخی از مشهورترین و بزرگ‌ترین مراکز اعتبار بخشی جهانی (Accreditation Body)، فعالیت خود را در ایران ادامه نداده و ارتباط خود را با کشور ما قطع کردند. از جمله این مراکز اعتباردهی می‌توان به مرکز اعتباردهی انگلستان (UKAS) و مرکز اعتباردهی آلمان (DAKKS) اشاره کرد. در واقع این مراکز به همراه چند مرکز اعتباردهی بزرگ جهانی دیگر، از سوی آمریکا تحت فشار قرار گرفتند تا با ایران قطع همکاری کنند.
همزمان با تحریم ایران از سوی ایزو و علی‌رغم اعلام رسمی مراجع اعتبار بخشی که تحت نظارت سازمان IAF بودند، نمایندگانی که در ایران مستقر بودند، اقدام به صدور گواهینامه ایزو می‌کردند که طبیعتا از اعتبار لازم برخوردار نبود. حتی شرکت‌های صادرات انگلیسی و آلمانی بسیار شناخته شده که در لیست شرکت‌های بزرگ خودروسازی ایران و صنایع نفت و گاز دیده می‌شدند، به علت سطح پایین اطلاعات مشتریان و پیچیدگی‌های تشخیص اعتبار گواهینامه ایزو، گواهینامه‌هایی صادر می‌کردند که فاقد اعتبار لازم بود.
البته لازم به ذکر است که برخی مراکز اعتبار بخشی به این تحریم اعتقادی نداشتند و ارزشی برای آن قائل نبودند. از جمله این مراکز می‌توان به ASCB و شرکت Q.C.B ITALIA تحت نظر Accredia اشاره کرد که گواهینامه‌های مورد تایید جهانی را برای ایرانیان صادر می‌کرد. به همین جهت در طول دوره تحریم، اکثر شرکت‌های معتبر سعی می‌کردند گواهینامه‌های مورد نیاز را از این مراکز تهیه کنند.
برجام راه ایزو را به کشور بازگشایی کرد
تحریم ایران از سوی ایزو تا سال ۲۰۱۶ همچنان ادامه داشت و اکثر مراکز اعتبار بخشی حاضر نبودند با ایران همکاری کنند، در نهایت با همت تیم مذاکره کننده ایران در توافقنامه هسته‌ای بین ایران و شش ابرقدرت جهان یعنی آمریکا، انگلستان، فرانسه، آلمان،چین و روسیه بود که بخشی اعظمی از تحریم‌ها برطرف شد. این امر شامل رفع تحریم‌های صدور و دریافت گواهینامه ایزو از سوی مراجع اعتبار بخشی معتبر مانند UKAS و DAKKS می‌شد.
اطلاعیه مرکز اعتباردهی DAKKS آلمان در خصوص تحریم ایران
بر اساس اطلاعیه رسمی مرکز DAKKS که در تاریخ ۹ سپتامبر ۲۰۱۵ روی سایت رسمی آن منتشر شد، اعلام کردند که در راستای کاهش تحریم اقتصادی و بر اساس توافقی که در تاریخ ۱۴ ژوئن ۲۰۱۵ تحت عنوان برجام صورت گرفته، این مرکز قصد دارد اعتبارسنجی را در ایران از سر بگیرد. همچنین در این اطلاعیه اشاره شده که تنها دلیل قطع همکاری DAKKS با ایران، تحریم‌های اقتصادی بود که سازمان ملل و اتحادیه اروپا علیه این کشور اعمال کردند. بنابراین با شکل گیری مذاکرات در وین و توافق بر سر کاهش تحریم‌های اقتصادی، همکاری سابق مجددا شکل خواهد گرفت. برای مطالعه متن اصلی و کامل این اطلاعیه، اینجا کلیک کنید.
مرکز ملی تایید صلاحیت ایران
صدور گواهینامه‌های فاقد اعتبار حتی پس از برطرف شدن تحریم ایران از سوی ایزو ادامه داشته و عده‌ای سودجو در این زمینه اقدام به کلاه‌برداری می‌کنند. به همین دلیل اهمیت وجود مرکز ملی تایید صلاحیت ایران (NACI) بیش از پیش مشخص شده و در خصوص چنین گواهینامه‌هایی، اطلاعیه‌های گوناگونی صادر کرده است.
بر اساس اعلام این مرکز، برخی از شرکت‌های تایید نشده از طرف مرکز ملی تایید صلاحیت ایران و دیگر نهادهای اعتباربخشی بین‌المللی، بدون در نظر گرفتن قوانین و مقررات ملی و بین‌المللی، در جهت صدور گواهینامه ایزو فاقد اعتبار فعالیت می‌کنند. به همین دلیل، بهتر است پیش از مراجعه به هر مرکز مدعی صدور گواهینامه، تاییدیه‌های لازم را دریافت کنید.
جمع‌بندی
همانطور که اشاره کردیم، تحریم ایران از سوی ایزو در سال ۱۳۹۱ همزمان با سایر تحریم‌های آمریکا شکل گرفت و بر اساس، آن برخی از بزرگ‌ترین شرکت‌های اعتباردهی AB مثل DAKKS آلمان و UKAS انگلیس روابط خود را با ایران قطع کردند. در این میان شرکت‌هایی بودند که با ایران ادامه همکاری دادند، اما خوشبختانه با امضای قرارداد برجام، این تحریم‌ها پایان یافت و امروزه شاهد همکاری همه جانبه این سازمان استاندارد جهانی با کشورمان هستم.
بدون دیدگاه