تفکر مبتنی بر ریسک در ایزو ۹۰۰۱

تفکر مبتنی بر ریسک (Risk-Based Thinking – RBT) یکی از مفاهیم کلیدی ایزو ۹۰۰۱:۲۰۱۵ است که به سازمان‌ها کمک می‌کند تا ریسک‌ها و فرصت‌های مرتبط با فرآیندهای خود را شناسایی، ارزیابی و کنترل کنند. این رویکرد بهبود مستمر

را تسهیل کرده و از بروز مشکلات جلوگیری می‌کند.

—

🔹 مفهوم تفکر مبتنی بر ریسک

 ریسک به‌معنای عدم قطعیت در دستیابی به اهداف سازمانی است.

تفکر مبتنی بر ریسک یعنی شناسایی عواملی که ممکن است بر کیفیت، عملکرد و رضایت مشتری تأثیر منفی بگذارند.

این مفهوم جایگزین الزام اقدامات پیشگیرانه در نسخه‌های قبلی ایزو ۹۰۰۱ شده است.

—

🔹 مراحل اجرای تفکر مبتنی بر ریسک در ایزو ۹۰۰۱

🟢 ۱. شناسایی ریسک‌ها و فرصت‌ها

بررسی فرآیندهای سازمانی و شناسایی ریسک‌های احتمالی

توجه به ریسک‌های داخلی و خارجی که بر اهداف کیفیت تأثیر می‌گذارند

شناسایی فرصت‌های بهبود و بهره‌برداری از آن‌ها

🟢 ۲. ارزیابی و تحلیل ریسک‌ها

 تعیین احتمال وقوع و شدت تأثیر هر ریسک

استفاده از روش‌هایی مانند FMEA (تحلیل حالات خرابی و اثرات آن)

دسته‌بندی ریسک‌ها بر اساس اولویت و اهمیت

🟢 ۳. برنامه‌ریزی برای کنترل و کاهش ریسک‌ها

 انتخاب استراتژی‌های مناسب برای مدیریت ریسک (پذیرش، کاهش، انتقال یا حذف ریسک)

تدوین اقدامات کنترلی برای کاهش اثرات منفی ریسک‌ها

✔طراحی شاخص‌های عملکردی (KPI) برای پایش ریسک‌ها

🟢 ۴. پایش و بهبود مستمر مدیریت ریسک

 بررسی اثربخشی اقدامات انجام‌شده

به‌روزرسانی ریسک‌ها و فرصت‌ها در جلسات مدیریت

ایجاد فرهنگ سازمانی مبتنی بر پیشگیری و بهبود مستمر

—

🔹 مزایای تفکر مبتنی بر ریسک در ایزو ۹۰۰۱

 کاهش مشکلات و هزینه‌های ناشی از عدم کیفیت
افزایش قابلیت پیش‌بینی و کنترل فرآیندها
بهبود تصمیم‌گیری بر اساس داده‌های واقعی
افزایش رضایت مشتری از طریق کاهش اشتباهات و بهبود خدمات
افزایش انعطاف‌پذیری سازمان در برابر تغییرات محیطی و بازار

—

🔹 نتیجه‌گیری

تفکر مبتنی بر ریسک در ایزو ۹۰۰۱ به سازمان‌ها کمک می‌کند تا فعالانه به‌جای واکنشی عمل کنند و از بروز مشکلات قبل از وقوع آن‌ها جلوگیری نمایند. این رویکرد نه‌تنها باعث بهبود کیفیت و بهره‌وری می‌شود، بلکه سازمان را در برابر

چالش‌ها و تغییرات آینده مقاوم‌تر می‌کند.