ایزو ۲۲۰۰۰ (ISO 22000) به‌عنوان یک استاندارد بین‌المللی برای سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی، مدیریت ریسک را به‌عنوان یک رکن اصلی در ساختار خود جای داده است. در واقع، این استاندارد با هدف شناسایی، ارزیابی و کنترل مخاطرات ایمنی غذا طراحی شده و به سازمان‌ها کمک می‌کند تا پیشگیرانه و سیستماتیک با ریسک‌ها برخورد کنند.
در ادامه به بررسی ارتباط دقیق ایزو ۲۲۰۰۰ با مدیریت ریسک در صنعت غذا می‌پردازیم:
—
۱. تعریف ریسک در ایزو ۲۲۰۰۰:
در ISO 22000، ریسک‌ها به‌طور خاص به مواردی اشاره دارند که می‌توانند بر ایمنی مواد غذایی و انطباق با الزامات قانونی و مشتریان تأثیر بگذارند. این ریسک‌ها می‌توانند:
بیولوژیکی (مثل میکروب‌ها، ویروس‌ها)
شیمیایی (مثل سموم، آلرژن‌ها)
فیزیکی (مثل فلزات، شیشه)
باشند که در طول زنجیره غذایی باید شناسایی و کنترل شوند.
—
۲. استفاده از رویکرد فرآیندمحور و تفکر مبتنی بر ریسک
ایزو ۲۲۰۰۰ با تبعیت از ساختار HLS (High-Level Structure) به سازمان‌ها توصیه می‌کند که:
در تمام فرآیندهای خود از تفکر مبتنی بر ریسک استفاده کنند.
هم ریسک‌های مرتبط با ایمنی غذا را شناسایی کنند، هم ریسک‌های سیستمی (مانند قطع زنجیره تأمین، کمبود آموزش یا نقص در نگهداری تجهیزات).
—
۳. ارتباط با اصول HACCP
هسته اصلی مدیریت ریسک در ایزو ۲۲۰۰۰ از روش‌شناسی HACCP نشأت می‌گیرد:
شناسایی خطرات بالقوه در هر مرحله از زنجیره غذایی
تحلیل و ارزیابی احتمال و شدت خطر
تعیین نقاط بحرانی کنترل (CCP) و برنامه‌های پیش‌نیاز عملیاتی (oPRP)
طراحی اقدامات کنترلی و سیستم پایش
این رویکرد به سازمان‌ها کمک می‌کند تا خطرات بحرانی را پیش از بروز حادثه، کنترل و کاهش دهند.
—
۴. پیوند با فرصت‌ها و بهبود مستمر
ایزو ۲۲۰۰۰ تنها به شناسایی و حذف تهدیدها بسنده نمی‌کند، بلکه از طریق مدیریت ریسک:
فرصت‌های بهبود، نوآوری و بهره‌وری بیشتر در سیستم را شناسایی می‌کند.
به سازمان اجازه می‌دهد پاسخ‌گو و انعطاف‌پذیر در برابر تغییرات محیطی، بازار و مشتریان باشد.
—
۵. پشتیبانی از تصمیم‌گیری مبتنی بر داده
مدیریت ریسک در ایزو ۲۲۰۰۰ با تکیه بر:
اطلاعات پایش CCPها
نتایج ممیزی داخلی
سوابق عدم انطباق‌ها و اقدامات اصلاحی
شکایات مشتریان و تحلیل روندها
به سازمان کمک می‌کند تا تصمیمات دقیق، پیشگیرانه و مؤثر بگیرد.
—
۶. آمادگی برای شرایط اضطراری و بحران‌ها
بند ۸.۴ ایزو ۲۲۰۰۰ الزام می‌کند که سازمان‌ها باید:
برنامه‌ریزی برای پاسخ‌گویی به حوادث اضطراری داشته باشند (مثل آلودگی میکروبی، بحران‌های آلرژنی یا فراخوان محصولات).
این برنامه‌ریزی بخشی از راهبرد مدیریت ریسک محسوب می‌شود.
—
جمع‌بندی نهایی:
> ایزو ۲۲۰۰۰ یک سیستم مدیریت ریسک ساختاریافته و جامع برای صنعت غذا فراهم می‌کند که از سطح عملیاتی (HACCP) تا سطح مدیریتی (تفکر ریسک و بهبود مستمر) را پوشش می‌دهد. این استاندارد سازمان‌ها را از حالت واکنشی به وضعیت پیشگیرانه، چابک و مقاوم در برابر ریسک‌ها تبدیل می‌کند.
بدون دیدگاه