ارزیابی عملکرد سیستم مدیریت ایمنی غذا (FSMS) بر اساس استاندارد ایزو ۲۲۰۰۰ بدون استفاده از شاخص‌های کلیدی عملکرد (KPI) دقیق، ممکن نیست. KPIها ابزارهایی هستند برای سنجش اینکه سیستم چقدر مؤثر، کارآمد و هم‌راستا با اهداف ایمنی غذا عمل می‌کند.
در ادامه، شاخص‌های مهم و کاربردی برای ارزیابی سیستم ایمنی غذا ارائه شده‌اند:
—
دسته‌بندی اصلی KPIها برای ایزو ۲۲۰۰۰:
۱. KPIهای مربوط به کنترل خطرات و CCPها
درصد انطباق با کنترل‌های بحرانی (CCP Compliance Rate)
مثال: چند درصد از اندازه‌گیری‌های دمای پخت یا سردخانه مطابق با حدود تعیین‌شده ثبت شده‌اند؟
تعداد موارد عبور از حدود بحرانی در ماه
هدف: باید نزدیک به صفر باشد. انحراف مکرر نشان‌دهنده نقص در کنترل فرآیند است.
—
۲. KPIهای مربوط به اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه
میانگین زمان پاسخ به عدم انطباق (NCR Closure Time)
هرچه سریع‌تر بسته شود، واکنش سیستم بهتر است.
تعداد عدم انطباق‌های تکرارشونده
عدم تکرار، نشان‌دهنده اثربخشی اقدامات اصلاحی است.
—
۳. KPIهای ممیزی داخلی و خارجی
درصد تحقق برنامه ممیزی داخلی سالیانه
آیا همه ممیزی‌ها طبق برنامه انجام شده‌اند؟
تعداد و نوع عدم انطباق‌های شناسایی‌شده در ممیزی‌های خارجی
ملاک سنجش بلوغ سیستم و ضعف‌های کلیدی است.
—
۴. KPIهای مربوط به آموزش و شایستگی پرسنل
درصد پرسنل آموزش‌دیده در ایمنی غذا
آیا آموزش‌های سالانه و دوره‌ای اجرا شده‌اند؟
تعداد خطاهای انسانی مرتبط با ایمنی غذا
پایین بودن این عدد، نشان‌دهنده تأثیر آموزش است.
—
۵. KPIهای مربوط به شکایات مشتریان و برگشت کالا
تعداد شکایات مرتبط با ایمنی غذا در ماه / فصل
افزایش شکایات نشانه نقص سیستم است.
درصد کالاهای مرجوع‌شده به علت مشکل ایمنی غذایی
به شدت بر اعتبار برند تأثیرگذار است.
—
۶. KPIهای مربوط به برنامه‌های پیش‌نیاز (PRP)
درصد انطباق با برنامه‌های نظافت و بهداشت (Cleaning Compliance Rate)
آیا چک‌لیست‌های روزانه/هفتگی به‌درستی اجرا شده‌اند؟
درصد تست‌های منفی میکروبی پس از نظافت (مثلاً سطوح تماس با غذا)
شاخصی برای اثربخشی بهداشت محیطی.
—
۷. KPIهای کلی اثربخشی سیستم
سطح تحقق اهداف ایمنی غذا تعیین‌شده در ابتدای سال
نتایج تحلیل داده‌های بازنگری مدیریت
آیا تصمیمات مدیریتی مبتنی بر داده گرفته شده‌اند؟
—
جمع‌بندی:
> KPIها نقش حیاتی در پایش سلامت سیستم ایمنی غذا دارند. بدون آن‌ها، مدیریت تنها بر پایه حدس عمل می‌کند نه شواهد.
بدون دیدگاه