ایزو ۹۰۰۱ و سیستم 5S هر دو ابزارهایی برای بهبود عملکرد سازمان هستند، اما از نظر ماهیّت، هدف، دامنه، ساختار و شیوه اجرا با یکدیگر تفاوتهای بنیادی دارند. در ادامه، این تفاوتها بهصورت دقیق و دستهبندیشده بررسی میشوند:
—
🔹 ۱. ماهیت و نوع سیستم
معیار ISO 9001 سیستم 5S
نوع استاندارد بینالمللی رسمی ابزار مدیریتی و فلسفه عملیاتی ژاپنی
مستند؟ بله، دارای استاندارد مدون و گواهینامه رسمی خیر، استاندارد رسمی ایزو ندارد ولی قابل پیادهسازی و ممیزی است
قابل صدور گواهینامه؟ بله خیر، ولی قابل ارزیابی داخلی یا توسط مشاوران است
—
🔹 ۲. هدف اصلی
معیار ISO 9001 سیستم 5S
تمرکز اصلی تضمین کیفیت خدمات یا محصولات و افزایش رضایت مشتری نظم، بهرهوری، کاهش اتلاف و ایجاد محیط کاری استاندارد
رویکرد سیستماتیک، مبتنی بر فرآیند، مستندسازیشده عملیاتی، دیداری، فرهنگی و رفتاری
—
🔹 ۳. دامنه کاربرد
معیار ISO 9001 سیستم 5S
حوزه اجرا کل سازمان، شامل مدیریت، منابع انسانی، فروش، تولید و خدمات بیشتر در محیطهای عملیاتی (تولید، خدمات، انبار، اداری) متمرکز است
گستره کاربرد سازمانی – از استراتژی تا عملیات عملیاتی – متمرکز بر محیط کار و رفتار پرسنل
—
🔹 ۴. ساختار و الزامات
معیار ISO 9001 سیستم 5S
تعداد الزامات مشخص ۱۰ بند اصلی و بیش از ۳۰ زیر بند ۵ مرحله اصلی (Seiri، Seiton، Seiso، Seiketsu، Shitsuke)
نیاز به مستندات رسمی بله، شامل خطمشی، اهداف، روشهای اجرایی، سوابق محدود، معمولاً شامل چکلیستها، عکسها، گزارشها
—
🔹 ۵. رویکرد اجرایی
معیار ISO 9001 سیستم 5S
شیوه اجرا نیازمند طرحریزی، آموزش، ممیزی داخلی، ممیزی خارجی و بهبود نیازمند آموزش، فعالیت تیمی، بررسی دیداری و نگهداری روزانه
مدتزمان پیادهسازی میانمدت تا بلندمدت (۳–۹ ماه) کوتاهمدت تا میانمدت (۱–۳ ماه برای شروع)
—
🔹 ۶. نقش کارکنان
معیار ISO 9001 سیستم 5S
نقش پرسنل دخالت از طریق فرمها و رویهها، معمولاً از طریق مدیران و کارشناسان مشارکت مستقیم همه کارکنان در اجرای مراحل 5S و حفظ آن
—
🔹 ۷. نتیجه نهایی
معیار ISO 9001 سیستم 5S
دستاورد اصلی افزایش کیفیت، اعتماد مشتری، بهبود مستمر فرآیندها کاهش اتلاف، نظم، افزایش بهرهوری، بهبود محیط کاری
—
🧩 جمعبندی:
موضوع ISO 9001 سیستم 5S
چارچوب بینالمللی ✅ ❌
تمرکز بر کیفیت ✅ ⭕ (بهطور غیرمستقیم)
تمرکز بر محیط کار ⭕ ✅
امکان دریافت گواهینامه ✅ ❌
مشارکت کارکنان ✅ (غیرمستقیم) ✅ (مستقیم)
ابزار مکمل برای یکدیگر ✅ ✅
—
در نتیجه، ایزو ۹۰۰۱ و 5S رقیب یا جایگزین یکدیگر نیستند، بلکه مکملاند.
سازمانی که ابتدا 5S را بهخوبی پیادهسازی کند، برای اجرای ایزو ۹۰۰۱ آمادگی و زیرساخت بهتری خواهد داشت.
بدون دیدگاه