اصول و مفاهیم اساسی ایزو ۱۷۰۲۵
ایزو ۱۷۰۲۵ یک استاندارد بین‌المللی است که الزامات صلاحیت آزمایشگاه‌های آزمون و کالیبراسیون را تعیین می‌کند. این استاندارد مبتنی بر اصول علمی و مدیریتی است که هدف آن تضمین دقت، صحت، و
قابلیت اطمینان نتایج آزمایشگاهی است. در ادامه، مهم‌ترین اصول و مفاهیم اساسی این استاندارد بررسی می‌شود.
—
۱. صلاحیت فنی (Technical Competence)
یکی از اصول کلیدی ایزو ۱۷۰۲۵، اطمینان از صلاحیت فنی کارکنان، روش‌های آزمون، تجهیزات، و فرآیندهای آزمایشگاهی است. این اصل شامل موارد زیر می‌شود:
آموزش و تجربه کارکنان آزمایشگاه
استفاده از روش‌های آزمون معتبر و استاندارد
کالیبراسیون و کنترل کیفیت تجهیزات اندازه‌گیری
—
۲. بی‌طرفی و استقلال (Impartiality & Independence)
آزمایشگاه‌ها باید از هرگونه تعارض منافع که می‌تواند بر نتایج آزمون تأثیر بگذارد، دوری کنند.
مدیریت آزمایشگاه‌ها باید تضمین کند که نتایج آزمایش تحت تأثیر عوامل تجاری، مالی یا شخصی قرار نگیرد.
کارکنان باید بدون فشار خارجی یا داخلی، وظایف خود را انجام دهند.
—
۳. رازداری و حفاظت از اطلاعات مشتریان (Confidentiality)
اطلاعات و نتایج آزمایش‌های انجام‌شده باید محرمانه بمانند و فقط با رضایت مشتری یا مقامات قانونی مجاز افشا شوند.
سیستم‌های اطلاعاتی و مستندات باید در برابر دسترسی غیرمجاز محافظت شوند.
—
۴. مدیریت کیفیت (Quality Management)
ایزو ۱۷۰۲۵ از آزمایشگاه‌ها می‌خواهد که یک سیستم مدیریت کیفیت مستند و کارآمد داشته باشند. این شامل موارد زیر است:
کنترل مستندات و سوابق برای اطمینان از شفافیت و قابلیت ردیابی.
اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه برای بهبود مداوم عملکرد.
ارزیابی داخلی و ممیزی‌های مستقل برای نظارت بر کیفیت.
—
۵. کنترل کیفیت نتایج آزمایشگاهی (Assuring the Validity of Results)
آزمایشگاه‌ها باید روش‌هایی برای بررسی مداوم صحت و دقت نتایج خود داشته باشند.
استفاده از مواد مرجع معتبر و آزمون‌های مقایسه‌ای (Proficiency Testing) برای بررسی نتایج ضروری است.
ثبت عدم قطعیت اندازه‌گیری برای درک میزان اطمینان به داده‌ها.
—
۶. کالیبراسیون و نگهداری تجهیزات (Calibration & Equipment Maintenance)
تمامی تجهیزات آزمایشگاهی باید به‌صورت منظم کالیبره و بررسی شوند.
تجهیزات باید در شرایط مناسب نگهداری شوند تا از تأثیر عوامل محیطی بر دقت نتایج جلوگیری شود.
—
۷. گزارش‌دهی دقیق و شفاف (Reporting of Results)
نتایج آزمایش‌ها باید به‌صورت واضح، دقیق و قابل‌فهم گزارش شوند.
تمامی پارامترهای مرتبط مانند عدم قطعیت، شرایط آزمایش، و استانداردهای مورد استفاده باید در گزارش لحاظ شوند.
—
۸. بهبود مستمر (Continuous Improvement)
آزمایشگاه‌ها باید به‌طور مداوم فرآیندهای خود را بهینه‌سازی کنند.
بازخورد مشتریان، نتایج ممیزی‌ها و تحلیل داده‌های عملکردی برای بهبود استفاده شوند.
—
جمع‌بندی
ایزو ۱۷۰۲۵ مجموعه‌ای از اصول مدیریتی و فنی را تعریف می‌کند که آزمایشگاه‌ها را قادر می‌سازد تا نتایج دقیق، قابل‌اعتماد و معتبر ارائه دهند. رعایت این اصول باعث می‌شود که آزمایشگاه‌ها در سطح
بدون دیدگاه