مدیریت ریسک و کیفیت در آزمایشگاه‌های مطابق با ایزو ۱۷۰۲۵

استاندارد ایزو ۱۷۰۲۵ بر مدیریت کیفیت و ریسک در آزمایشگاه‌های آزمون و کالیبراسیون تأکید دارد. هدف اصلی این استاندارد، افزایش قابلیت اطمینان نتایج آزمایشگاهی، کاهش خطاها، و بهبود عملکرد

فرآیندهای آزمون و کالیبراسیون است.

این استاندارد الزام می‌کند که آزمایشگاه‌ها رویکرد مبتنی بر ریسک را در تمامی فرآیندهای خود به کار بگیرند و در کنار آن، یک سیستم مدیریت کیفیت مؤثر را پیاده‌سازی کنند.

۱. مدیریت ریسک در ایزو ۱۷۰۲۵

🔹 مفهوم مدیریت ریسک در آزمایشگاه

مدیریت ریسک به معنای شناسایی، ارزیابی و کنترل ریسک‌هایی است که ممکن است بر کیفیت نتایج آزمایشگاهی تأثیر بگذارند. این ریسک‌ها می‌توانند شامل خطاهای انسانی، نقص تجهیزات، مشکلات

زیست‌محیطی، عدم دقت روش‌های آزمون و نقض الزامات استاندارد باشند.

🔹 مراحل مدیریت ریسک در آزمایشگاه

✅ ۱. شناسایی ریسک‌ها

 

عدم دقت در روش‌های آزمون و کالیبراسیون

نقص در تجهیزات و تأخیر در کالیبراسیون

خطای انسانی در انجام آزمایش‌ها

مشکلات کنترل کیفیت و مدیریت داده‌ها

عدم رعایت الزامات قانونی و استانداردها

✅ ۲. ارزیابی ریسک‌ها

 

میزان تأثیر ریسک بر دقت و صحت نتایج آزمایش

احتمال وقوع و پیامدهای احتمالی

طبقه‌بندی ریسک‌ها به کم، متوسط و بحرانی

✅ ۳. کنترل و کاهش ریسک‌ها

 

تدوین روش‌های اجرایی استاندارد (SOPs) برای انجام صحیح آزمایش‌ها

کالیبراسیون و نگهداری منظم تجهیزات

اجرای آموزش‌های مداوم برای کارکنان جهت کاهش خطای انسانی

بررسی و به‌روزرسانی دوره‌ای سیستم مدیریت کیفیت آزمایشگاه

✅ ۴. نظارت و بازنگری ریسک‌ها

 

اجرای ممیزی داخلی دوره‌ای برای ارزیابی میزان کنترل ریسک‌ها

تجزیه‌وتحلیل نتایج آزمون‌ها و بررسی انحرافات احتمالی

به‌روزرسانی روش‌های مدیریتی و اقدامات اصلاحی در صورت نیاز

۲. مدیریت کیفیت در آزمایشگاه‌های مطابق با ایزو ۱۷۰۲۵

🔹 الزامات سیستم مدیریت کیفیت در ایزو ۱۷۰۲۵

ایزو ۱۷۰۲۵ دو مدل سیستم مدیریت کیفیت را برای آزمایشگاه‌ها پیشنهاد می‌دهد:

۱. یکپارچه با ایزو ۹۰۰۱ (برای سازمان‌هایی که گواهینامه ایزو ۹۰۰۱ دارند)

2. مستقل با ایزو ۱۷۰۲۵ (برای آزمایشگاه‌هایی که فقط این استاندارد را اجرا می‌کنند)

در هر دو مدل، آزمایشگاه باید روی دقت نتایج، قابلیت ردیابی، بهبود مستمر و رضایت مشتریان تمرکز کند.

🔹 اصول مدیریت کیفیت در ایزو ۱۷۰۲۵

✅ ۱. تمرکز بر صلاحیت فنی آزمایشگاه

 

استفاده از روش‌های آزمون تأیید شده و استاندارد

اطمینان از کالیبراسیون دقیق تجهیزات

تعیین عدم قطعیت اندازه‌گیری برای آزمون‌ها

✅ ۲. تضمین دقت و صحت نتایج

انجام کنترل کیفیت داخلی و خارجی

استفاده از آزمون‌های بین آزمایشگاهی (Proficiency Testing)

بررسی نتایج غیرعادی و اجرای اقدامات اصلاحی

✅ ۳. مستندسازی و مدیریت مدارک

کنترل و نگهداری سوابق آزمون‌ها، کالیبراسیون و تأییدیه‌ها

نسخه‌بندی و بروزرسانی دستورالعمل‌های کاری و روش‌های اجرایی

حفظ سوابق ممیزی‌ها و نتایج اقدامات اصلاحی

✅ ۴. بهبود مستمر و تحلیل داده‌ها

بررسی روندهای آزمون و تحلیل داده‌های آماری

شناسایی نقاط ضعف و اجرای برنامه‌های بهبود کیفیت

ارزیابی و بازبینی فرآیندهای آزمایشگاهی بر اساس ممیزی‌های داخلی

✅ ۵. کنترل شکایات و عدم انطباق‌ها

بررسی سریع شکایات مشتریان و ذینفعان

ثبت و تحلیل عدم انطباق‌ها در نتایج آزمون

اتخاذ اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه برای جلوگیری از تکرار خطاها

۳. ارتباط بین مدیریت ریسک و مدیریت کیفیت در ایزو ۱۷۰۲۵

✅ مدیریت کیفیت و مدیریت ریسک در ایزو ۱۷۰۲۵ به یکدیگر مرتبط هستند و با اجرای صحیح هر دو، آزمایشگاه‌ها می‌توانند:

دقت و صحت نتایج را افزایش دهند.

خطاهای سیستماتیک و تصادفی را کاهش دهند.

اعتماد مشتریان و سازمان‌های اعتباربخشی را جلب کنند.

در ممیزی‌های داخلی و خارجی عملکرد بهتری داشته باشند.

بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *